Akalazya ve Tekrarlayan Akalazya Cerrahisi

Akalazya Nedir?

Akalazya, yemek borusunun (özofagus) kaslarının ve özellikle mideye geçişini sağlayan alt özofagus sfinkterinin (AÖS) fonksiyon bozukluğu sonucu ortaya çıkan nadir bir yutma bozukluğudur. Normalde yutkunma sırasında gevşemesi gereken AÖS, akalazyada yeterince gevşeyemez. Aynı zamanda yemek borusunun kasılma hareketleri (peristaltizm) de bozulur. Bu durum, katı ve sıvı gıdaların mideden geçişini zorlaştırarak yutma güçlüğüne (disfaji), yemeklerin ve sıvıların ağza geri gelmesine (regürjitasyon), göğüs ağrısına ve kilo kaybına yol açabilir.

Akalazyanın Tanısı

Akalazyanın tanısı, hastanın öyküsü, fiziksel muayene ve çeşitli tanısal testlerle konulur. Tanıda yardımcı olan yöntemler şunlardır:

Akciğer grafisi
Özofagus sineradyografisi (baryumlu yutma)
Endoskopik inceleme
Özofagus manometrik çalışmaları: Özellikle manometri, yemek borusundaki basınçları ölçerek akalazyanın karakteristik özelliklerini ortaya koymada önemli rol oynar.

Akalazya Tedavisinin Amaçları

Akalazya tedavisinin temel amaçları şunlardır:

AÖS basıncını azaltarak yemek borusunun boşalmasını kolaylaştırmak.
Semptomları hafifletmek.
Staza bağlı komplikasyonları azaltmak.

Akalazya Tedavi Seçenekleri

Günümüzde akalazya tedavisinde çeşitli seçenekler bulunmaktadır:

Medikal (farmakolojik) tedavi: Genellikle semptomları geçici olarak hafifletmeye yönelik yöntemlerdir.
Botilinum Toksin Enjeksiyonu: Özellikle invaziv girişimler için riskli bulunan hastalar için önerilmektedir. Etkisi kısa sürelidir.
Pnömotik Dilatasyon: Endoskopik olarak AÖS’ün balon yardımıyla genişletilmesi işlemidir ve birçok hastada etkili olabilir. Ancak perforasyon riski bulunmaktadır.
Cerrahi tedavi: Hastalığın kesin tedavisini sağlayan tek yöntemdir.
- Açık cerrahi
- Laparoskopik cerrahi: Günümüzde daha sık tercih edilen minimal invaziv bir yöntemdir.

Cerrahi Tedavi: Laparoskopik Heller Miyotomisi ve Fundoplikasyon

Cerrahi tedavi, özellikle laparoskopik Heller miyotomisi ve beraberinde antireflü amaçlı fundoplikasyon, akalazyanın uzun süreli tedavisinde altın standart olarak kabul edilmektedir.

Heller miyotomisinde, AÖS’ü oluşturan kas lifleri kesilerek sfinkterin gevşemesi sağlanır.
Fundoplikasyon ise, mide fundusunun yemek borusunun alt kısmına sarılarak reflü oluşma riskini azaltır.
Laparoskopik yaklaşım, açık cerrahiye göre daha az invaziv olup, hastaların daha hızlı iyileşmesini sağlar ve başarı oranları deneyimli merkezlerde %90’ın üzerindedir.

Tekrarlayan Akalazya

Ancak bazı hastalarda, ilk akalazya tedavisi sonrasında semptomlar tekrar ortaya çıkabilir. Bu durum tekrarlayan akalazya olarak adlandırılır. Tekrarlayan akalazyanın nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

Yetersiz veya tamamlanmamış bir ilk miyotomi
Zamanla skar dokusu oluşumu
Yeni bir darlık gelişimi
Nadir de olsa altta yatan farklı bir motilite bozukluğu

Tekrarlayan Akalazyanın Tanısı

Tekrarlayan akalazyanın tanısı, ilk tanıda olduğu gibi hastanın yeniden değerlendirilmesi ve tanısal testlerin tekrarlanmasıyla konulur. Özellikle manometri, tekrarlayan akalazyanın tanısında ve tedavi planının belirlenmesinde kritik öneme sahiptir.

Tekrarlayan Akalazyanın Tedavi Seçenekleri

Tekrarlayan akalazyanın tedavi seçenekleri, ilk tedaviye verilen yanıta ve semptomların şiddetine göre değişiklik gösterir. Bu seçenekler şunlardır:

Tekrarlayan pnömotik dilatasyon: Bazı hastalarda faydalı olabilir.
Botilinum toksin enjeksiyonu: Belirli durumlarda yardımcı olabilir.
Tekrarlayan akalazya cerrahisi (revizyon cerrahisi): Çoğu durumda gerekebilir.

Tekrarlayan Akalazya Cerrahisi

Tekrarlayan akalazya cerrahisi, ilk ameliyata göre teknik olarak daha zorlu olabilir ve deneyimli bir cerrah tarafından yapılması önemlidir. Revizyon cerrahisinde yapılabilecekler şunlardır:

İlk miyotominin yetersiz kısımlarının tamamlanması
Skar dokusunun temizlenmesi
Farklı bir cerrahi yaklaşımın (örneğin, farklı bir fundoplikasyon türü) uygulanması

Nadir durumlarda, özellikle ileri evre megaözefagusu olan ve diğer tedavilere yanıt vermeyen hastalarda özofajektomi (yemek borusunun çıkarılması) gerekebilir.

Akalazya ve Tekrarlayan Akalazyanın Yönetiminde Multidisipliner Yaklaşım

Akalazya ve tekrarlayan akalazya gibi kompleks durumların tanı ve tedavisinde multidisipliner bir yaklaşım ve deneyimli bir ekip büyük önem taşır. Doç. Dr. Server Sezgin Uludağ, laparoskopik ve ileri gastrointestinal cerrahi alanındaki uzmanlığı ile akalazya hastalarına ve tekrarlayan akalazya sorunu yaşayan bireylere yönelik kapsamlı değerlendirme ve tedavi seçenekleri sunmaktadır. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’ndaki çalışmalarıyla Doç. Dr. Uludağ, bu zorlu hastalığın yönetiminde güncel bilimsel gelişmeleri takip ederek hastalarına en iyiOutcome’ları sağlamayı hedeflemektedir.

Öne Çıkan Konular

Tümü