Anal Fistül Nedir?
Anal Fistül, anüs çevresinde bir kanal oluşmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Genellikle bir anal apse sonrasında gelişir ve iltihaplanmış doku iyileşmeden bölgeye yayılması sonucu oluşur. Anal Fistül, makat bölgesindeki cilt ile anal kanal arasında anormal bir bağlantı oluşturan bir yapıdır. Fistül gelişen hastalarda sıklıkla daha öncesinde drenaj yapılan bir anal apse öyküsü mevcuttur. Anal Fistül, enfeksiyonun sürekli bir akıntıya sebep olması nedeniyle hastalar için oldukça rahatsız edici bir durumdur.
Makat çevresinde enfeksiyon kaynaklı tünel oluşumları anal fistül olarak tanımlanır ve genellikle bir anal apse sonrasında gelişir. Anal Fistül, uygun tedavi edilmediğinde kronikleşerek hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Anal apse tedavi edilmeden bırakıldığında, drenajı yetersiz olduğunda ya da bağışıklık sistemi zayıf hastalarda, iyileşme sürecinde anormal bir tünel gelişebilir ve bu durum anal fistül ile sonuçlanır.
Anal Apse ve Anal Fistül Arasındaki İlişki
Anal Apse, makat bölgesinde enfekte olmuş ve iltihapla dolu bir boşluk oluşmasıdır. Bu apselerin yaklaşık %50’si anal fistül gelişimine yol açar. Apse boşaltıldıktan sonra bölgedeki enfeksiyon iyileşmezse, makat derisi ile anal kanal arasında bir tünel oluşur ve bu durum anal fistül olarak tanımlanır. Anal apse, makat bölgesindeki tıkanmış bezlerin enfekte olması sonucunda gelişir ve hastalarda şiddetli ağrıya, ateşe ve iltihaplı akıntıya neden olur.
Anal fistül, genellikle anal apse drenajı sonrasında iyileşmeyen dokular nedeniyle oluşur. Anal Apse, cerrahi olarak drenaj edilse bile bazen tam olarak iyileşemez ve cilt altındaki enfeksiyonun devam etmesi ile birlikte makat bölgesinde bir kanal oluşarak anal fistül meydana gelir. Bu nedenle anal apse tanısı konulduğunda, uygun cerrahi müdahale ile boşaltılması sağlanmalı ve enfeksiyon kontrol altına alınmalıdır.
Anal Fistül Çeşitleri
Anal fistüller, makat kaslarıyla ilişkilerine göre farklı türlere ayrılır:
İntersfinkterik Fistül: Makat kasları arasından geçen en sık görülen fistül türüdür.
Transsfinkterik Fistül: Makat kaslarını delerek anüs dışına çıkan fistüldür.
Suprasfinkterik Fistül: Daha yüksek seviyeden gelişip makat kaslarını geçerek cilde ulaşan tiptir.
Ekstrasfinkterik Fistül: Anüs çevresinde diğer kas gruplarını da etkileyerek geniş bir alanı kapsayabilir.
Anal fistül, karmaşık anatomik yapılar gösterebilir ve makat kaslarını etkileyen bir fistül türü cerrahi müdahale gerektirir. Makat kasları korunarak yapılan tedavilerde başarı oranı yüksektir.
Anal Fistül Belirtileri
Anal Fistül, hastalar için oldukça rahatsız edici ve yaşam kalitesini düşüren bir hastalıktır. En yaygın belirtileri şunlardır:
Makat bölgesinde ağrı ve hassasiyet
Anüs etrafında şişlik ve kızarıklık
İrinli akıntı ve kötü koku
Bağırsak hareketlerinde rahatsızlık ve zorlanma
Tekrarlayan apseler
Kaşıntı ve irritasyon
Makat bölgesinde sürekli ıslaklık hissi
Anal Fistül, enfekte olan bölgede sürekli bir akıntı ve rahatsızlığa neden olur. Bu durum, hastalarda hijyen sorunlarına yol açabilir ve enfeksiyonun tekrarlamasına neden olabilir. Anal apse geçiren hastalarda makat bölgesinde tekrarlayan ağrı, ateş ve irin akıntısı ile seyreden bu durum, mutlaka tedavi edilmelidir.
Anal Fistül Tanısı ve Görüntüleme Yöntemleri
Doç. Dr. Server Sezgin Uludağ gibi uzman cerrahlar, anal fistül teşhisi koymak için ayrıntılı bir fizik muayene yapar. Genellikle rektal muayene ve bazı görüntüleme yöntemleri kullanılır:
Endoanal Ultrasonografi (EUS): Fistül kanalının detaylı olarak incelenmesini sağlar.
MR (Manyetik Rezonans) Görüntüleme: Kompleks vakalarda fistülün yapısını ve kaslarla ilişkisini belirler.
Fistülografi: Kontrast madde kullanılarak fistül kanalının haritası çıkarılır.
Tanının doğru konulması, uygun tedavi planlaması açısından önemlidir. Anal fistül, genellikle muayene sırasında tespit edilse de, bazı vakalarda detaylı görüntüleme yöntemleri ile desteklenmelidir.
Anal Fistül Tedavi Yöntemleri
Anal Fistül, cerrahi müdahale gerektiren bir hastalıktır. Doç. Dr. Server Sezgin Uludağ, en uygun tedavi yöntemini belirlemek için hastaların durumunu değerlendirir.
1. Fistülotomi
Fistül kanalının açılması ve iyileşme dokusunun oluşması sağlanır.
2. Seton Yöntemi
Fistül kanallarının kaslarla ilişkilendirilerek yavaş yavaş iyileşmesi sağlanır.
3. LIFT (Ligation of Intersphincteric Fistula Tract) Yöntemi
Makat kasları korunarak fistül kanallarının kapatılması sağlanır.
4. Endoanal Flebi Yöntemi
Kompleks fistül vakalarında tercih edilir.
5. Fibrin Glue Yöntemi
Fistül kanalları biyolojik bir yapıştırıcı ile kapatılır.
6. Fistül Plug Yöntemi
Biyouyumlu bir materyalle fistül kanalı kapatılır.
Anal Fistül Ameliyatı Sonrası
Cerrahi tedavi sonrası iyileşme süreci hastaya göre değişiklik gösterebilir. Hastalar ameliyat sonrası dikkat etmeleri gereken konular konusunda bilgilendirilmelidir:
Düzenli pansuman ve hijyen
Lifli gıdalarla beslenme ve su tüketimi
Ağrı kontrolü için ilaç kullanımı
Ağır egzersizlerden kaçınma
Anal fistül tedavisi sonrası hastaların düzenli kontrollerini aksatmaması, nüks olasılığını azaltacaktır. Doç. Dr. Server Sezgin Uludağ, hastalarına en iyi tedavi seçeneklerini sunarak uzun vadeli başarılı sonuçlar elde edilmesini sağlamaktadır.
Bağırsak Mikrobiyotası ve Bağışıklık
Beslenme ve Bağırsak İlişkisi
