Crohn Hastalığı

Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn hastalığı, ağızdan başlayıp anüse kadar uzanan sindirim sisteminin herhangi bir bölümünde kronik iltihaplanmaya neden olan bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır (İBH). Hastalığın seyrinde ataklar ve remisyon dönemleri görülebilir ve belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Erken tanı ve uygun tedavi ile semptomlar daha iyi yönetilebilir ve uzun vadede gelişebilecek komplikasyonların önüne geçilebilir.

Crohn Hastalığının Belirtileri

Crohn hastalığının tipik belirtileri arasında ishal, karın ağrısı ve krampları, iştahsızlık, kilo kaybı, yorgunluk ve bazı durumlarda dışkıda kan yer alır. Hastalık sindirim sisteminin herhangi bir bölümünü etkileyebilse de, en sık ince bağırsağın son kısmı (ileum) ve kalın bağırsak tutulumu gözlenir. Bazı hastalarda anüs çevresinde apse ve fistüller de gelişebilir.

Crohn Hastalığının Nedenleri

Crohn hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, bağışıklık sisteminin anormal yanıtı ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ailede Crohn hastalığı öyküsü olan bireylerde hastalığın görülme riski artmaktadır. Sigara kullanımı da Crohn hastalığının gelişimini ve seyrini olumsuz etkileyen önemli bir faktördür.

Crohn Hastalığının Tanısı

Crohn hastalığının tanısı, hastanın klinik bulguları, öyküsü ve çeşitli tanısal testlerin kombinasyonu ile konulur. Tanıda kullanılan yöntemler şunlardır:

Kan testleri
Dışkı testleri
Kolonoskopi ve endoskopi gibi görüntüleme yöntemleri
Şüpheli bölgelerden alınan biyopsilerin patolojik incelemesi

Crohn hastalığının belirtileri ülseratif kolit gibi diğer inflamatuar bağırsak hastalıklarıyla benzerlik gösterebilir, bu nedenle doğru tanı için dikkatli bir değerlendirme gereklidir.

Crohn Hastalığının Tedavi Amaçları

Crohn hastalığının günümüzde kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak tedavinin temel amaçları şunlardır:

Aktif iltihabı kontrol altına almak
Semptomları hafifletmek
Remisyon dönemlerini uzatmak
Hastalığın komplikasyonlarını önlemek

Crohn Hastalığının Tedavi Yaklaşımları

Crohn hastalığının tedavi yaklaşımları genellikle şunları içerir:

İlaç tedavisi
Beslenme tedavisi
Gerektiğinde cerrahi müdahale

Crohn Hastalığında İlaç Tedavisi

İlaç tedavisinde sıklıkla kullanılanlar şunlardır:

İltihabı azaltmaya yönelik steroid ilaçlar
Bağışıklık sistemini düzenleyici ilaçlar (immünomodülatörler)
Diğer ilaçlar yardımcı olmazsa biyolojik ilaçlar olarak adlandırılan daha güçlü ilaçlar
İshal ve karın ağrısı gibi semptomları hafifletmeye yönelik destekleyici ilaçlar
Beslenme eksikliklerini gidermeye yönelik takviyeler

Crohn Hastalığında Beslenme Tedavisi

Beslenme tedavisi, Crohn hastalığının yönetiminde önemli bir yer tutar. Her hastanın toleransı farklı olabileceği için kişiye özel bir beslenme planı oluşturulması önemlidir. Atak dönemlerinde şunlara dikkat etmek gerekebilir:

Lif alımının ayarlanması
Yağlı ve işlenmiş gıdalardan kaçınılması
Yeterli sıvı alımının sağlanması
Bazı durumlarda özel sıvı diyetlerin uygulanması

Crohn Hastalığında Cerrahi Tedavi

Crohn hastalarının önemli bir kısmı hayatlarının bir döneminde cerrahi tedaviye ihtiyaç duyabilir. Cerrahi genellikle şu durumlarda düşünülür:

İlaç tedavisine yanıt vermeyen durumlar
Bağırsakta tıkanıklık
Fistül
Apse
Kanama

Cerrahi müdahalede amaç, sindirim sisteminin hasarlı kısımlarını çıkarmak ve sağlıklı bölümleri yeniden birleştirmektir. Ancak cerrahi tedavi Crohn hastalığını tamamen ortadan kaldırmaz ve hastaların büyük bir çoğunluğunda hastalık zamanla tekrar gelişebilir. Bu nedenle cerrahi, genellikle diğer tedavi seçenekleri yetersiz kaldığında veya acil durumlarda başvurulan bir yöntemdir. Doç. Dr. Server Sezgin Uludağ, inflamatuar bağırsak hastalıkları cerrahisi alanındaki uzmanlığı ile Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Anabilim Dalı’nda Crohn hastalarına yönelik kapsamlı tedavi ve takip hizmetleri sunmaktadır.

Crohn Hastalığı ile Yaşam

Crohn hastalığı kronik bir durumdur ve yaşam boyu sürebilir. Ancak uygun tedavi ve düzenli takip ile hastaların büyük bir çoğunluğu iyi bir yaşam kalitesine sahip olabilir. Tedavi sürecinde şunlar büyük önem taşır: